เมื่อเรามองกันและกัน

ช่วงนี้สถานการณ์บ้านเมืองกำลังวุ่นวาย มีความขัดแย้งทางการเมือง มีการชุมนุมประท้วงขับไล่รัฐบาล บุกยึดสถานที่ราชการ ที่ร้ายแรงไปกว่านั้นคือมีการใช้กำลังทำร้ายกันถึงชีวิต ได้ยินคนหลายๆคนบ่นกันว่าช่วงเวลานี้เป็นยุคมิคสัญญี คำว่า "มิคสัญญี" เป็นคำนามซึ่งหมายถึงยุคที่มีแต่ผู้คนรบราฆ่าฟันเบียดเบียน เอาเปรียบซึ่งกันและกัน 

ภาพประกอบจาก http://www.tuhpp.net/?p=11635

ในชั้นเรียนวิชาศาสนาโลก ที่ข้าพเจ้าลงทะเบียนเรียนในสาขาศาสนศึกษาที่มหาวิทยาลัย อาจารย์ผู้สอนวิชานี้ได้เมตตาเล่าให้ฟังว่าคำว่ามิคสัญญีนี้รับมากจากความเชื่อในศาสนาฮินดูที่ว่ากันว่า โลกและจักรวาลของเรานี้แบ่งออกเป็นสี่ยุคตามศีลธรรมของผู้คน  และในยุคสุดท้ายยุคที่สี่เรียกว่า"กลียุค"นั้น ถือกันว่าเป็นยุคมืด (คำว่ากลี หมายถึง ดำ) เป็นยุคที่ผู้คนเสื่อมศีลธรรมลุกขึ้นมาฆ่าฟันกันเองอย่างเห็นกันและกันเป็นผักปลา เกิดความเดือดร้อนวุ่นวายไปทุกหนแห่ง เกิดเป็นภาวะที่เรียกว่ามิคสัญญี

อาจารย์ท่านอธิบายว่าคำคำนี้มาจากภาษาสันสกฤต มิค(ะ) แปลว่า สัตว์ซึ่งถูกล่า(ส่วนใหญ่ใช้กับกวาง) ส่วนคำว่า สัญญี นั้นแปลว่า ความรับรู้ สรุปแล้วความหมายของคำนี้ก็หมายถึง ผู้คนเห็นกันและกันเป็นสัตว์เป็นเหยื่อไว้ฆ่าไว้แกง หรือไม่เห็นกันเป็นมนุษย์เหมือนกันซึ่งสภาพนี้จะเกิดในสังคมที่มีความเสื่อมทางศีลธรรมเกิดขึ้น ผู้คนในสังคมเอาเปรียบกันและกัน เห็นกันเป็นผักปลาฆ่าแกงเอาเปรียบกันและกัน เห็นกันเป็นเนื้อเป็นเสือจ้องจะทำร้ายกันนั่นเอง

ศีลธรรมหรือความประพฤติทั้งทางกายและทางใจที่ดีงามปราศจากโทษมีแต่ประโยชน์ของคนเรานั้น จะเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริงนั้น ไม่ได้เกิดจากการควบคุมบังคับกันและกัน แต่เกิดจากการที่คนเรานั้นมีจิตสำนึกที่รู้และเข้าใจความเป็นมนุษย์ของกันและกัน ความที่มีความสุขความทุกข์เหมือนกัน เราไม่ชอบอย่างไร เขาก็ไม่ชอบเหมือนกัน และเห็นอกเห็นใจกันและกัน ผู้คนเห็นกันและกันเป็นเพื่อนมนุษย์เหมือนกัน ไม่เบียดเบียนทำร้ายเอาเปรียบข่มเหงกัน อยู่ร่วมกันด้วยไมตรีจิต ซึ่งจิตสำนึกนี้เองที่ทำให้คนมองเห็นกันและกันเป็นเพื่อนมนุษย์

การที่ผู้คนมีจิตสำนึกแห่งความเป็นมนุษย์ อีกทั้งมองเห็นกันและกันเป็นมนุษย์นั้นมีความหมายมาก พระพุทธเจ้าท่านได้ตรัสไว้ว่า "การเกิดมีความเป็นมนุษย์นั้นหาได้ยาก"  คำว่า มนุษย์ นั้นหมายถึงผู้มีจิตใจสูง ผู้ที่มีจิตใจสูงและดีงามย่อมมีศีลธรรมไม่ทำร้ายกันและกัน มีความรักความเข้าใจ เคารพให้เกียรติกันและกันอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข

ภาพประกอบจาก http://margaretfarid.files.wordpress.com/2012/11/a_aaa-just-a-little-humanity.jpg

ในโลกหรือสังคมที่ ศีลธรรมเสื่อมจิตใจคนตกต่ำจึงมักพลอยเกิดความวุ่นวายโกลาหลเมื่อคนมองไม่เห็นกันและกันเป็นเพื่อนมนุษย์ อุปมาดังเมื่อยามที่แสงสว่างหายไป บนท้องฟ้าและบรรยากาศรอบๆตัวเราเข้าสู่ความมืด ถ้าหากเราเดินอยู่ในป่ามีคนอยู่ข้างหน้าเรา เราคงมองเห็นเขาได้ไม่ชัดเจนนัก หรือถ้ามีแสงจันทร์หรือแสงดาวรำไรเราคงมองเห็นเขาเป็นอะไรที่คลาดเคลื่อนออกไปจากความเป็นจริงเช่น มองเห็นเป็นสัตว์ป่าหรือต้นไม้กิ่งไม้ไม่ได้มองเห็นเขาเป็นคนเหมือนกับเราถนัดชัดเจนฉันใด  เมื่อไรที่ความมืดครอบงำจิตใจ ในใจเต็มไปด้วยอารมณ์ที่ไม่ดี มีแต่ความโลภ ความโกรธ ความหลง เราก็คงมองไม่เห็นเพื่อนมนุษย์เป็นมนุษย์ก็ด้วยฉันนั้น

ทุกวันนี้เรามองกันและกันเป็นมนุษย์เหมือนกันไหม หรือเรามองกันและกันเป็นอะไรไปแล้ว ?